Submodalności
Każda myśl, którą tworzysz w głowie ma określone parametry. Są to submodalności, czyli cechy charakterystyczne obrazów, dźwięków i odczuć, podstawowych mentalnych procesów.
Każda myśl, którą tworzysz w głowie ma określone parametry. Są to submodalności, czyli cechy charakterystyczne obrazów, dźwięków i odczuć, podstawowych mentalnych procesów.
Poprzez zmianę submodalności zyskasz prawdziwą kontrolę nad swoim wewnętrznym doświadczeniem. Nauczysz się zmieniać swoje emocje w kilka sekund, jak za dotknięciem magicznej różdżki. Poznasz strukturę Twoich myśli i dowiesz się jak na nią wpływać.
To jest bardzo praktyczny artykuł, dlatego rozgrzej swój umysł do ćwiczeń i zapraszam do pracy z submodalnościami :)
Systemy reprezentacji
Pierwsze doświadczenie zrobimy już na początku.
Usiądź wygodnie, zamknij oczy i przypomnij sobie jakiś przyjemny moment ze swojego życia. Wczuj się w to wyobrażenie jak tylko potrafisz. Zobacz to, co wtedy widziałeś. Dodaj tam dźwięki i usłysz to, co wtedy słyszałeś. Dotknij w tym wyobrażeniu czegoś, np. swojego ubrania i poczuj jego materiał. Następnie wyobraź sobie, że coś jesz, poczuj zapach i smak towarzyszący temu wyobrażeniu.
Jak właśnie doświadczyłeś, umysł myśli za pomocą dokładnie tych samych zmysłów, za pomocą których poznaje świat zewnętrzny. Myślenie można więc ująć jako proces wewnętrznego wykorzystywania naszych zmysłów. Te zmysły nazywane są w NLP systemami reprezentacji.
Najbardziej oczywistą formą myślenia jest dialog wewnętrzny (nazywany też wewnętrznym krytykiem), czyli głos (nasz lub kogoś innego), który komentuje wszystkie wydarzenia zachodzące w naszej rzeczywistości. Dialog wewnętrzny to słuchowy system reprezentacji, ale do tego wrócimy za chwilę.
Teraz chcę abyś wiedział, że każdy ze zmysłów za pomocą których myślimy ma swoje charakterystyczne cechy. To tak jakbyś oglądał telewizor, gdzie pod obrazem znajdują się najróżniejsze pokrętła. Za ich pomocą możesz rozjaśnić lub przyciemnić obraz, sprawić aby był kolorowy lub czarno-biały, zwiększyć lub zmniejszyć głośność dźwięku. To wszystko to parametry przekazu z telewizora, które możesz swobodnie zmieniać. Dokładnie tak samo jest z tym co widzisz, słyszysz i czujesz w swojej własnej głowie. Te parametry nazywane są w NLP submodalnościami.
Submodalności możesz w bardzo łatwo zmieniać, kontrolując w ten sposób swoje myśli, a więc i swoje życie. Twój umysł jest nierozłącznie związany z fizjologią Twojego ciała. Każda myśl natychmiastowo wpływa na Twój stan emocjonalny, a Twoje emocje wpływają na każde zachowanie i decyzje podejmowane w życiu.
Pracując z submodalnościami głównie skupiać się będziemy na trzech podstawowych systemach reprezentacji, czyli wzrokowym, słuchowym oraz kinestetycznym (czuciowym). Najlepszym sposobem na zrozumienie jakiejkolwiek koncepcji jest doświadczenie, dlatego zróbmy kolejne ćwiczenie dotyczące submodalności.
Zamknij oczy i wyobraź sobie jakieś wspomnienie, najlepiej to samo, na którym pracowałeś przed chwilą. Daj sobie chwilę na dokładne przypomnienie tego, co wtedy widziałeś, słyszałeś i czułeś. Gdy reprezentacja tego doświadczenia będzie już wyraźna, możesz zacząć zabawę z submodalnościami. Na początek zmniejsz obraz, który widzisz, aby potem go z powrotem zwiększyć. Teraz przyciemnij go znacznie a po chwili spraw aby był bardzo jasny. Następnie oddal od siebie ten obraz maksymalnie (tak aby był punktem na horyzoncie), aby zaraz go z powrotem przybliżyć, tak aby był przed Twoim nosem. Sprawdźmy teraz jak działają submodalności słuchowe. Zmniejsz głośność dźwięków, które tam występują a potem zwiększ je mocno. Czy podczas tego doświadczenia ktoś coś mówi? Jeśli tak, zwiększ tempo tego głosu i spraw aby był wyższy, bardziej piskliwy. Teraz dotknij czegoś i poczuj jaką ma temperaturę. Wyobraź sobie, że jest to bardzo gorące, a następnie bardzo zimne. Możesz otworzyć oczy.
Właśnie doświadczyłeś tego, że dzięki używaniu submodalności, masz całkowitą kontrolę nad swoimi wewnętrznymi wyobrażeniami. Możesz robić z nimi wszystko co chcesz. Każdy obraz, niezależnie od tego czy odnosi się do Twojej przeszłości czy przyszłości, możesz zmienić wedle swoich życzeń.
Za każdym razem gdy nie potrafisz w wyobraźni zmienić danej submodalności, jest na to świetny sposób. Po prostu wyobraź sobie wtedy, że pod obrazem znajduje się pokrętło odpowiedzialne za dany parametr. Zacznij nim kręcić a będziesz zaskoczony, że wyobrażenie się zmienia.
Do czego może Ci się przydać zmiana submodalności swoich wewnętrznych doświadczeń? Otóż ma to ogromne konsekwencje praktycznie na każdym obszarze Twojego życia:
- Przede wszystkim dlatego, że zyskujesz prawdziwą kontrolę nad swoimi emocjami. To Twoje myśli, obrazy i dialogi wewnętrzne zawsze i wszędzie wywołują konkretne emocje. Gdy wiesz jak zmieniać parametry, możesz zmienić swoje emocje w kilka sekund.
- Kolejną rzeczą jest skuteczniejsze motywowanie się. Obrazy, w których wyobrażasz sobie coś czego nie możesz się doczekać, mają inne submodalności niż obrazy, w których nic Ci się nie chce. Sprawdź submodalności tego pierwszego, zapisz je na kartce a następnie zmień drugi obraz aby również miał takie parametry.
- Praca z submodalnościami jest niezbędna do pozbywania się przykrych wspomnień z przeszłości.Dzięki kontroli obrazów, które Ci się przypominają możesz odpuścić to, co ciągle do Ciebie wraca.
- Działa to też w drugą stronę, bo gdy wyobrażasz sobie swoją przyszłość w pozytywnych barwach, możesz jeszcze bardziej się w nią wkręcać sprawiając tym samym, że będziesz dużo bardziej zmotywowany do osiągnięcia swoich celów.
- Co więcej, zmiana submodalności to podstawa pracy z większością technik NLP.Zazwyczaj jest to jedyna umiejętność, której potrzebujesz aby korzystać z wielu skutecznych sposobów zmiany, chociażby techniki zmiany przekonań, którą poznasz na końcu tego artykułu.
Aby sprawdzić pierwszą z powyższych korzyści w praktyce, wykonaj poniższe doświadczenie:
Przypomnij sobie jakieś wspomnienie, które wywołuje w Tobie negatywne emocje. Gdy już dokładnie wyobrazisz sobie co wtedy się działo i poczujesz emocje, które towarzyszyły tej sytuacji, zacznij zmieniać submodalności tego wyobrażenia. Przycisz dźwięki, które tam słyszysz. Teraz spraw, aby obraz był czarno-biały i przyciemnij go lekko. Następnie zmniejsz go i zacznij oddalać, tak bardzo jak jest to możliwe. Niech stanie się punktem na horyzoncie. Sprawdź swój stan emocjonalny. Jak się czujesz? Co zmieniła w Twoich emocjach zmiana submodalności?
Teraz wyobraź sobie jakieś miłe doświadczenie. Coś, co bardzo lubisz wspominać. Wczuj się w to wyobrażenie i również zacznij zmieniać jego submodalności. Jeśli nie widzisz obrazu z perspektywy swoich własnych oczu a z perspektywy obserwatora, zmień to i spójrz na wszystko tak jakbyś patrzył na obraz swoimi oczami. Na początek nasyć obraz kolorami i lekko go rozjaśnij. Teraz powiększ go znacznie i przybliż. Zwiększ ostrość obrazu. Spraw aby dźwięki były jeszcze wyraźniejsze i głośniejsze. I jak? Jak taka zmiana submodalności wpłynęła na Twoje emocje?
U większości osób zabieg z przykładu z negatywnym wspomnieniem przyczyni się do zniknięcia negatywnych emocji, a zabieg z przykładu ze wspomnieniem pozytywnym te dobre emocje zintensyfikuje. Są osoby stanowiące wyjątki od reguły, u których zmiana niektórych submodalności może zadziałać inaczej. U niektórych, co jest raczej rzadko spotykane, rozjaśnienie obrazu zmniejszy emocje związane z wyobrażeniem. W odwrotny sposób mogą działać także inne submodalności. Warto więc pamiętać, że jest to kwestia indywidualna i samemu trzeba doświadczyć, które submodalności w jaki sposób działają.
Ważne jest również, że u różnych osób różne submodalności mogą mieć kluczowe znaczenie. U jednej zwiększenie obrazu sprawi, że emocje zwiększą swoją intensywność, u innej wielkość może nie mieć znaczenia, a zamiast tego różnicę będzie czynić odległość obrazu.
Który deser wywołuje w Tobie więcej emocji? :) photo by bettycrocker
Warto napisać parę słów więcej o jednej z najważniejszych submodalności wzrokowych, czyli asocjacji/dysocjacji. Na każdy obraz widziany w swojej wyobraźni możesz patrzeć z perspektywy swoich własnych oczu (dokładnie tak jak widzisz świat teraz) lub z perspektywy obserwatora (gdy na przykład oglądasz film ze sobą w roli głównej). Pierwsza opcja to asocjacja, kiedy jesteś zasocjowany ze swoim doświadczeniem. Druga opcja to dysocjacja, kiedy widzisz siebie na obrazie. Ta submodalność często gra kluczową rolę w intensywności odczuwanej emocji. U większości ludzi to asocjacja z obrazem ją zwiększa.
To właśnie dlatego niektóre nieprzyjemne wspomnienia mogły Cię do tej pory nawiedzać, gdy widziałeś je w pełni asocjacji, kolorowe, duże i wyraźne. Teraz już wiesz jak zmniejszyć ich wpływ na Twoje życie poprzez submodalności. Gdy pozbędziesz się wpływu emocjonalnego, które ze sobą niosą, odpuszczą raz na zawsze. Odwrotnie możesz zrobić z pozytywnymi wspomnieniami, które mogą teraz dla Ciebie stanowić bogate źródło przyjemnych emocji.
Czas na zapoznanie się ze spisem najważniejszych submodalności.
Lista
Submodalności wzrokowe:
w asocjacji / w dysocjacji
duży / mały
z ramkami / bez ramek
blisko / daleko
położenie obrazu (miejsce, w którym się znajduje)
kolorowy / czarno-biały
jasny / ciemny
ostry / niewyraźny
ruchomy film / statyczny slajd
trójwymiarowy / płaski
kształt obrazu: kwadratowy / prostokątny / okrągły / …
Submodalności słuchowe:
źródło głosu (skąd dochodzi)
głośny / cichy
szybkie tempo / wolne tempo
wysoki / niski
wyraźny / niewyraźny
melodyjny / monotonny
rytmiczny / bez rytmu
Submodalności kinestetyczne:
Intensywność dotyku lub emocji
ciepłe / zimne
ciężkie / lekkie
silny nacisk / słaby nacisk
gładkie / szorstkie
W ramach wyćwiczenia umiejętności zmieniania submodalności, gdy skończysz czytać ten artykuł możesz sprawdzić, jak działa u Ciebie każda z nich. Jeśli będziesz miał problemy ze zmianą na przykład temperatury w wyobrażeniach, spróbuj metodę z pokrętłem. Jeśli to nie wypali, możesz swoją prawdziwą ręką dotknąć ciepłego kaloryfera, potem natomiast czegoś zimnego, i tak kilka razy. Następnie zamknij oczy i spróbuj już tylko wyobrazić sobie, że robisz to samo, wyobrażając sobie również zmianę temperatury.
Możesz tak kombinować z każdą submodalnością. W ten sposób nauczysz się po mistrzowsku kontrolować obrazy, które tworzysz w głowie. Ta umiejętność to absolutna podstawa skutecznej i trwałej zmiany, bo całe Twoje życie opiera się na tym co myślisz i jak myślisz. Dlatego wydrukuj sobie listę submodalności i przerób po kolei każdą z nich ćwicząc ich zmienianie.
I jak wrażenia? Gdy ja zacząłem bawić się submodalnościami, byłem zaskoczony jak bardzo proste i skuteczne jest to narzędzie. Już dawno temu stało się to podstawą mojej pracy z umysłem. Na deser proponuję Ci wykonanie poniższego ćwiczenia (wzmacnianie przekonań dzięki submodalności) i podzielenie się wrażeniami w komentarzach :)
Wzmacnianie przekonań za pomocą submodalności
1. Wybierz jakieś przekonanie, co do którego masz wątpliwości i nie jesteś pewien, czy jest zgodne z prawdą, a chciałbyś to zmienić. Na przykład: „poradzę sobie z tym zadaniem”, „jestem pewny siebie”, „efektywna nauka jest łatwa”. Będzie to przekonanie, które chcemy wzmocnić
2. Następnie znajdź w swoim życiu doświadczenie, co do którego jesteś w 100% pewien, że jest prawdą. Na przykład: „jutro wstanie słońce”, „w moich żyłach płynie moja krew”. Musisz być całkowicie pewien, że to prawda.
3. Teraz wypowiadając w myślach przekonanie z punktu drugiego (to, którego jesteś pewien), zamknij oczy i zobacz jaki łączy się z nim obraz. Określ dokładnie jego submodalności, korzystając z listy znajdującej się w tym artykule. Zapisz na kartce czy obraz ten jest duży czy mały, jasny czy ciemny, blisko czy daleko, itp. Zwróć uwagę na jego konkretne położenie w przestrzeni.
4. Następnie wyobraź sobie przekonanie z punktu pierwszego (to, co do którego masz wątpliwości) i również określ wszystkie jego submodalności. Tutaj również zwróć uwagę na położenie tego obrazu, gdzie on się znajduje?
5. Nadal mając zamknięte oczy i widząc swoje przekonanie, które chcesz wzmocnić, zacznij po kolei zmieniać submodalności tego obrazu na takie, jakie miał obraz co do którego byłeś pewien. Niech obraz przekonania (w które wątpisz) pozostanie dokładnie ten sam co na początku, zmieniasz tylko jego parametry. Wszystkie submodalności ma mieć takie jak obraz, którego jesteś pewien.
6. Mając przed sobą ten obraz, jak się czujesz? Jak zmieniło się Twoje postrzeganie tego przekonania?