Czym jest niskie poczucie własnej wartości i jak sobie z nim radzić? Na to pytanie szuka odpowiedzi wielu Polaków.
W naszej kulturze niskie poczucie własnej wartości jest współczesną plagą, na którą otwarcie lub w skrytości cierpi wiele osób. Wydaje się, że jest czymś normalnym posiadać pewne wątpliwości na temat własnej oceny. Paradoksalnie z rezerwą i mniejszą sympatią podchodzimy do osób z bardzo pozytywną samooceną. Niskie poczucie własnej wartości (często mylone ze skromnością, uległością, konformizmem) stało się częścią pewnego kanonu życia, z którego my - jako społeczeństwo, mamy trudność zrezygnować. A jednak są ku temu powody.
Dlaczego nie doceniamy siebie?
Niskie poczucie własnej wartości wpływa na nasz poziom satysfakcji i obniża naszą jakość życia w wielu obszarach. Czujemy się złymi rodzicami, nie dość dobrymi partnerami, beznadziejnymi w pracy czy nawet w skrajnych momentach bezwartościowymi ludźmi. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości uprawiają ciągłą deprecjację siebie. Pomniejszają swoją wartość zarówno wtedy, gdy ponoszą porażkę (która tylko utwierdza ich w przekonaniu, że sobie nie radzą) i gdy odnoszą sukces, przypisując go czynnikom zewnętrznym (np. szczęściu, losowi, zadanie nie było takie trudne).
Niewiara w siebie i swoje możliwości powoduje, że naszym życiem zaczyna kierować lęk. Żyjemy w napięciu, niepewności o jutro, pracę, związek. Jesteśmy podatni na manipulacje, zwykle nie mamy swojego zdania. Spodziewamy się katastrofy. Taka postawa sprawia, że nie jesteśmy w stanie żyć pełnią życia; co gorsza widząc to jeszcze bardziej utwierdzamy się w przekonaniu o swojej bezradności.
Jak poradzić sobie z niskim poczuciem własnej wartości?
Po pierwsze znajdź obszary problematyczne:
- Gdzie moja niska samoocena doskwiera mi najbardziej?
- Kiedy siebie potępiam i osądzam?
- Od jak dawna się tak czuję?
Niskie poczucie własnej wartości to pochodna samooceny i fundamentalnych przekonań na temat siebie i świata. Samoocena jest czuła na okoliczności. Dlatego to, jak siebie postrzegamy w wielu sytuacjach jest uwarunkowane wcześniejszymi doświadczeniami.
Sięgnij pamięcią do dzieciństwa. Może miałeś poczucie, że jesteś “inny” w domu, w szkole, nie dość dobry dla rodziców i rówieśników; ocena dobra z matematyki spotykała się z wyrzutem: dlaczego nie piątka albo sugestią inicjującą porównywanie w górę: Wojtek też dostał czwórkę? (przy założeniu, że Wojtek był prymusem).
Zastanów się jakie myśli pojawiają Ci się w głowie, gdy doświadczasz sytuacji ze wcześniej wskazanego obszaru problematycznego.
Co one mówią o Tobie? Co czujesz?
Pomyśl o życiowych zasadach, jakimi kierujesz się w życiu, standardach według których powinno się mierzyć swoją wartość.
Jak bardzo w nie wierzysz?
Odrzuć stare przekonania i myśli, które odpowiadają za Twoje niskie poczucie własnej wartości. Rozwiń swoją metapoznawczą świadomość, czyli doświadczaj myśli TYLKO jako myśli.
Poszukaj myśli alternatywnych w miejsce samokrytycznych sądów.
Przeformułowanie znaczenia doświadczeń z dzieciństwa i koncentracja na “tu i teraz” pozwoli na zmianę Twoich przekonań: jestem nic nie warta, słaba, nie warta miłości na alternatywę: jestem w porządku. To pozwoli Ci diametralnie zwiększyć poczucie własnej wartości.
Jak to osiągnąć w praktyce?
Zachęcam Cię do zapoznania się z 10-dniowym kursem Poczucie własnej wartości, podczas którego zajrzyj w głąb siebie, odkryjesz swoje przekonania i fundamenty samooceny. To uporządkowany proces, który umożliwi Ci krok po kroku, dzięki jednemu, angażującemu ćwiczeniu dziennie, zbudować silne i niezachwiane poczucie wartości.
Niskie poczucie własnej wartości produkuje “chmurę czarnych myśli”, w której tkwimy czasami większość życia. Kiedy jesteśmy wewnątrz niej - nie zdajemy sobie sprawy nawet z tego, że jest to chmura. Tylko wyjście z niej (dystans, otwarcie umysłu) pozwoli na dostrzeżenie, że jest to zbiór opinii, z którymi mogę polemizować i się z nimi nie zgadzać. Dlatego nie czekaj na jutro i nadzieję na nowy obrót rzeczy. Weź odpowiedzialność za swoje życie i poszukaj rozwiązań, które podniosłyby twój poziom zadowolenia z życia.