Motywowanie
Motywowanie to zarażanie inspiracją do działania. To sztuka poruszania serc i umysłów ludzi, których spotykasz. Jak skutecznie pobudzać motywację płynącą z wewnątrz?
Motywowanie może być wielopoziomowym procesem. W tym artykule skupię się na jednym, według mnie najważniejszym aspekcie motywowania – na budzeniu wewnętrznej motywacji pracownika.
Pisząc o motywowaniu, biorę pod uwagę głównie aspekt pracy zawodowej (motywowanie podwładnych). Mimo to, wszystko o czym piszę, świetnie sprawdza się również w relacjach typowo osobistych.
Pamiętaj! By dzielić się czymś z innymi, sam musisz to posiadać. Jeśli czasem brakuje Ci sposobów na automotywację, zajrzyj do naszego 10-dniowego kursu Life Architect Naturalna motywacja i przejdź przez proces prowadzący do motywacji, która będzie trwała i nieograniczona.
Motywacja zewnętrzna
Głównym narzędziem motywowania jest wynagrodzenie. Są pieniądze, jest motywacja. Nie ma pieniędzy, nie ma motywacji. Finanse nie powinny jednak być głównym czynnikiem motywowania. Same pieniądze nie są w stanie wydobyć z pracownika tego, co najlepsze. A to jest nasz cel, motywowanie w takim stopniu, aby osoba motywowana dała z siebie wszystko.
Tradycyjne podejście do motywowania skupia się na stosowaniu nagród i kar. To motywacja płynąca z zewnątrz. Przysłowiowy kij i marchewka. Bardzo przestarzały punkt widzenia, z którym warto skończyć raz na zawsze.
Świetnie ujął to Joseph O’Connor w książce „NLP dla lidera“:
„Jeśli chodzi o nagrody i kary, trudność polega na tym, że jedne i drugie przychodzą z zewnątrz, natomiast motywacja jest dyspozycją wewnętrzną. Gdy zbyt wielką wagę przykłada się do nagród i kar, rodzi się niebezpieczne przekonanie, że praca sama w sobie jest trudna i przynosi nikłe zadowolenie, więc trzeba ludzi kusić, nakłaniać albo zastraszać, by zechcieli cokolwiek robić. Prawdę mówiąc, zarówno przysłowiowy kij, jak i marchewka mają umiarkowaną skuteczność. Trudno, aby było inaczej, skoro ta metafora pozwala traktować ludzi jak osły albo króliki.“
Czy chcesz, aby ludzie z którymi pracujesz lub którzy pracują dla Ciebie, podświadomie traktowali swoją pracę jako trudną i mało satysfakcjonującą? To jest podejście, któremu daleko od inspirowania do działania.
Badania pokazują, że nagrody i bonusy nie powodują zauważalnego wzrostu produktywności pracownika (Morton Deutsch, Distrbutive Justice: A Social-psychological Perspective, Yale University Press, 1985). Warto też zaznaczyć, że przy stosowaniu nagród, po jakimś czasie pojawia się eskalacja roszczeń, a więc prezenty muszą stawać się coraz większe, droższe, lepsze. To kiepski układ, dla obu stron.
Motywacja wewnętrzna
Motywacja musi płynąć z wewnątrz.
Sir Ken Robinson powiedział kiedyś, że nauczyciele są jak ogrodnicy. Ogrodnik nie może siłą sprawić, że roślina zakwitnie. Może natomiast stworzyć jej odpowiednie warunki, w których będzie ona rosnąć najlepiej, jak potrafi.
Tak samo jest z motywowaniem. Jako lider, szef czy osoba, która po prostu chce kogoś do czegoś przekonać, musisz stworzyć drugiej osobie odpowiednie warunki. Takie, w których ona sama odczuje wewnętrzną motywację do działania.
Kluczem jest więc odkrycie, co wewnętrznie motywuje drugą osobę. Być może jest to określonego rodzaju charakter pracy – praca mobilna, praca z ludźmi, praca w inspirującej przestrzeni. Być może jest to hobby czy pasja, którą ta osoba realizuje w wolnym czasie. Być może jest to służenie wyższemu celowi, robienie czegoś ważnego.
Gdy w ramach projektu Life Architect Inspiruje prowadziłem wywiad z Wojtkiem Syrockim, założycielem firmy RoboCAMP, powiedział on jedną rzecz, która bardzo wpłynęła na mój sposób myślenia o motywacji:
„Pozwalamy [pracownikom] przede wszystkim rozwijać swoje pasje. Czyli jeżeli mamy tutaj osobę, która zajmuje się badaniem oceanów albo kwestiami związanymi na przykład z biologią, to nie ma żadnego problemu, aby taka osoba stworzyła kilka ćwiczeń poświęconych jej własnej pasji. To są wtedy ćwiczenia dotyczące tego, czym ta osoba się zajmuje.“
Sam mam niezwykle cennego pracownika, który, oprócz rozwoju osobistego, pasjonuje się muzyką i pracą z głosem. Jednym z celów Stanisława jest bycie lektorem czytającym między innymi materiały związane ze zmianą osobistą. Być może już widziałeś, że miał okazję nagrać wersję audio trzech artykułów z bloga. Jeśli masz ochotę posłuchać, jedno z nagrań możesz ściągnąć w tym artykule: Jak odnaleźć swoją pasję.
Cały czas pracuję nad kolejnymi obszarami, które mogą być częścią środowiska pracy wspierającej budzenie się wewnętrznej motywacji – praca z ludźmi i wśród ludzi (spotkania MeetPRO), praca w inspirujących przestrzeniach, praca mobilna, elastyczny wybór godzin pracy.
Zamiast tworzyć zewnętrzną motywację, odkryj wewnętrzne pragnienia swoich podwładnych i bądź tym, który pomoże je wydobyć i zrealizować. Umiejętne motywowanie wymaga poświęcenia czasu – rozmowy i chęci poznania ludzi, z którymi pracujesz. Tylko w ten sposób możesz sprawić, że ich praca będzie czymś znacznie więcej niż tylko sposobem na zarabianie pieniędzy.
Kwintesencją motywowania jest stworzenie dla pracownika warunków, w których on może się naturalnie rozwijać, podążając własną ścieżką. Nie tą, którą Ty mu narzucasz.