Sennik, czyli jak odkryć znaczenie snów

Sennik to zbiór interpretacji marzeń sennych, który daje złudną nadzieję na szybkie wytłumaczenie znaczenia snów. Niestety senniki są warte tyle, co horoskopy w tanich brukowcach. Jak zatem stworzyć własny sennik i naprawdę zrozumieć to, co nam się przyśniło?

Każdy z nas rozumie świat na swój sposób. Każdy przedmiot, symbol, słowo i obraz ma swoje unikalne, niepowtarzalne znaczenie dla miliardów osób, które mieszkają na tej planecie. W związku z tym tworzenie uniwersalnego sennika, który za każdym razem tak samo tłumaczy znaczenie snów jest co najmniej kiepskim żartem.

Znaczenie snów nigdy nie uniwersalne. Należy rozpatrywać je osobno, biorąc pod uwagę sytuację i stan psychiczny osoby, która go śniła. Zrozumienie snów jest niemałym wyzwaniem, jednak praca nad snami może okazać się ważnym i odkrywczym narzędziem naszego osobistego rozwoju.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • po co w ogóle są sny i co na ten temat mówią najnowsze badania naukowe,
  • jak utworzyć własny sennik i jak zapamiętywać swoje sny ze szczegółami,
  • jak analizować znaczenie snów - własnych snów! (ćwiczenie "Analiza snów w 5 krokach"),
  • jak przywrócić sen do życia i ponownie go doświadczyć (ćwiczenie "Ożywianie snu").

Nie oczekuj jednak gotowych odpowiedzi i prostych rozwiązań. Zrozumienie znaczenia snów jest jak rozwiązywanie łamigłówki. Każda jest inna i tylko Ty masz klucz, aby je wszystkie rozwiązać.

Znaczenie snów z perspektywy psychologii

Aby nauczyć się odkrywać znaczenie snów musimy przede wszystkim dowiedzieć się, jaka jest ich rola w naszym życiu. Rozwiązanie tej zagadki nie jest takie oczywiste - naukowcy nadal nie znają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie “po co są sny?”. Na bazie ostatnich badań neuropsychologów można rozróżnić 4 główne hipotezy wyjaśniające rolę snów w naszym życiu:

  • Sny są interpretacją przypadkowych sygnałów płynących z mózgu i ciała w trakcie, gdy śpimy;
  • Sny mają na celu przetwarzanie i utrwalanie informacji zbieranych przez cały dzień;
  • Sny reprezentują nieświadome pragnienia i życzenia;
  • Sny działają jak pewna forma psychoterapii.

Analiza i interpretacja snów

Salvador Dali, słynny surrealista, inspirował się w swojej sztuce snami.
Obraz: "Dezintegracja uporczywości pamięci", 1952-54

Co ciekawe, terapeutyczna rola snów była obiektem zainteresowania psychologów i terapeutów jeszcze zanim obecna technologia była dostępna. Freud twierdził, że sny są próbami rozwiązania przez naszą podświadomość konfliktów psychicznych, z którymi nie umiemy sobie poradzić w ciągu dnia. Fritz Perls, twórca terapii Gestalt mówił, że sen jest narzędziem, które mówi nam dokładnie, gdzie obecnie jesteśmy w odniesieniu do siebie samych i do świata. Widział w snach możliwość integracji osobowości (rozwiązania wewnętrznych konfliktów, uwolnienia się od lęków, itp.).

Carl Gustaw Jung przeanalizował tysiące snów i rozumiał je jako rzetelną drogę do zrozumienia człowieka. Twierdził, że sny pełnią rolę kompensacyjną, czyli że zaspokajają pragnienia, które nie mogą być zaspokojone w codziennym życiu (np. facet w nieszczęśliwym związku może śnić o romansie z atrakcyjną kobietą).

„Sen jest teatrem, w którym śniący jest sceną, aktorem, suflerem, producentem, autorem, publicznością i krytykiem. Ta prosta prawda tworzy podstawę do koncepcji znaczenia snów, którą nazywam interpretacją na poziomie podmiotu. Ta interpretacja zakłada, że wszystkie figury we śnie to personifikowane cechy osobowości śniącego.” CARL GUSTAV JUNG

Co wyrażamy poprzez sny

Jeśli mamy jakiś problem, któremu nie umiemy stawić czoła samodzielnie, często “zamiatamy go pod dywan”. Nie chcemy o nim myśleć, spychamy go w najdalsze zakamarki naszej podświadomości. Jednak każda potrzeba naszej psychiki musi znaleźć jakieś ujście, a sny to stan, w którym nasz strażnik (świadomość) jest uśpiony. Wtedy wszystko “wychodzi na wierzch” w formie obrazów, skojarzeń, symboli. Zgodnie z tą hipotezą każdy element snu jest wyrazem jakiejś części naszej osobowości.

Jeśli w życiu codziennym coś pozostaje “niedomknięte”, niedokończone, Twoja podświadomość będzie chciała się tym zająć i wyrazić to poprzez sny. Znaczenie snów jest więc odbiciem naszego wewnętrznego świata, jego nieuświadomionych aspektów. Mogą służyć jako sposób do zrozumienia tego, czego tak bardzo nie chcemy, boimy się lub nie umiemy zrozumieć.

Sny spisane w dobrze prowadzonym senniku mogą zatem stać się bezcennym źródłem informacji o nas samych - o tym, co się dzieje w naszej psychice. Taki dziennik jest nieocenioną pomocą w odkrywaniu znaczenia snów.

Wpływ podświadomości na nasze sny

Salvador Dali we własnej osobie.

Znaczenie snów w rozwoju osobistym

Jak analiza naszych własnych snów może nam pomóc w rozwoju osobistym?

  • Sny pomagają nam uświadomić sobie nasze lęki, obawy, wątpliwości. Przykładowo, mojej żonie na 2 miesiące przed naszym ślubem przyśnił się obfity w opady śniegu dzień ślubu (który był zaplanowany na czerwiec). Był to wyraz nieuświadomionego lęku przed tym, że ślub może się nie udać z przyczyn niezależnych od niej (np. z powodu złej pogody);
  • Sny mogą pokazywać nam nasze nieuświadomione marzenia i pragnienia. Zwykle takie, które w codziennym życiu wypieramy lub do których nie chcemy się sami przed sobą przyznać (na przykład fantazje seksualne);
  • Sny mogą stanowić dla nas wskazówkę. Mogą zwracać naszą uwagę na coś, co jest dla nas ważne, a co zaniedbujemy (np. relacje ze starym, dobrym przyjacielem, z którym dawno nie rozmawialiśmy);
  • Sny mogą zawierać twórcze rozwiązania naszych codziennych (lub niecodziennych) problemów. Paul McCartney z The Beatles obudził się pewnego ranka z melodią w głowie, która przyśniła mu się chwilę wcześniej. Szybko spisał nuty i tak powstał utwór “Yesterday”.

Uważam, że sny są wspaniałym źródłem wiedzy o nas samych i “materiałem” do przepracowania za pomocą rozmaitych metod rozwoju osobistego. Już sama znajomość naszych snów może być dla nas odkrywcza i uświadamiająca. Dlatego warto stworzyć własny sennik i samodzielnie poznawać znaczenie snów, które śnimy każdego dnia.

Zanim zaproponuję Ci pomysł na taki sennik, jest jeszcze jedna ważna rzecz. Aby analiza własnych snów była w ogóle możliwa, musisz przede wszystkim je zapamiętywać. Gdy ja zaczynałem moją przygodę z rozwojem osobistym, zafascynowałem się ideą świadomego śnienia (niesamowite zjawisko, w którym wiesz, że jesteś we śnie - i możesz mieć świadomy wpływ na jego przebieg). Aby ćwiczyć świadome śnienie zacząłem od prowadzenia dziennika snów.

Na początku nie pamiętałem w ogóle żadnych marzeń sennych. Po kilku dniach spisywałem pewne skrawki, pojedyncze obrazy i sytuacje. Po następnych kilku dniach pamiętałem już 1 lub 2 pełne sny. W końcu, po jakimś czasie, po przebudzeniu moja głowa była pełna barwnych obrazów - pamiętałem średnio od 3 do 5 snów dziennie wraz ze wszystkimi ich szczegółami.

O tym jak ćwiczyć swoją pamięć snów pisałem już w artykule Jak pamiętać swoje sny.

Sennik i odkrywanie znaczenia snów

Przede wszystkim zaopatrz się w dobry, ładny zeszyt lub w prostą, przejrzystą aplikację na urządzenia mobilne (która umożliwi Ci tworzenie krótkich notatek i oznaczanie ich datami). Zgodnie z sugestiami z artykułu o pamięci snów codziennie zapisuj swoje sny - tak, aby pamiętać choćby jeden lub dwa sny dziennie (Na początku nie będzie łatwo, ale mimo to zapisuj wszystko co zapamiętałeś, nawet jeśli będą to “skrawki”.).

Twoje sny nie muszą być dokładnie opisane, wystarczy zestaw słów-kluczy. Pisanie krótkich i ogólnych notatek ułatwia zapisywanie snów od razy po przebudzeniu, zwłaszcza gdy pamiętasz 3 lub 4 sny dziennie. Opisywanie całego snu ze szczegółami może zająć trochę czasu. Jednak abyś mógł dobrze zanalizować swój sen przyda Ci się raczej dokładny opis. Dlatego proponuję opisywać dokładnie tylko te sny, które zwróciły Twoją szczególną uwagę.

Mam nadzieję, że jest to dla Ciebie jasne, że odpowiednia ilość snu jest tutaj kluczowa. Jak wstajesz niewyspany to nie masz co marzyć o wyraźnej i szczegółowej pamięci snów.

Jeśli masz problemy ze snem zapoznaj się z artykułami Bezsenność? Zasypiaj szybko i spokojnie, Część 1 | Część 2

O czym świadczą marzenia senne

Salvador Dali, "Geopolityczne dziecko obserwujące narodziny nowego człowieka", 1943

Gdy Twój sennik jest już gotowy i gdy masz w nim kilka pierwszych snów, możesz zabrać się do analizy znaczenia snów.

Analiza snów w 5 krokach

1. W opisie swojego snu oznacz elementy, które zwracają Twoją uwagę. Postaci, przedmioty, wydarzenia.

2. Zapisz je osobno, pod opisem Twojego snu. Zastanów się, co te elementy snu dla Ciebie znaczą. Jakie emocje w Tobie wywołują? Jakie emocje odczuwałeś w trakcie snu w stosunku do tych postaci, przedmiotów i wydarzeń?

3. Teraz zastanów się z jakimi sytuacjami życiowymi, dylematami, problemami i celami są te elementy związane. Czego tak naprawdę może dotyczyć ten sen?

4. Przeczytaj opis snu jeszcze raz, mając na uwadze sytuację życiową, z którą go powiązałeś. Wyciągnij wnioski. Czego Cię ten sen uczy? Jak zmienia się Twoje spojrzenie na tę sytuację? Jakie niesie ze sobą wskazówki? Co twoja podświadomość próbuje ci powiedzieć? Zapisz wszystko, co Ci przychodzi do głowy.

5. Niezależnie od tego, ile wniosków udało Ci się wyciągnąć, zostaw to na tym etapie. Wróć do Twojej interpretacji tego snu jutro lub za kilka dni i zastanów się nad tym snem jeszcze raz.

Zwróć szczególną uwagę na ostatni krok. To nie jest koniec pracy nad snem. Obserwuj siebie w ciągu dnia, zwłaszcza w sytuacjach, które są związane z danym snem. Zastanów się, dlaczego Twoja podświadomość chce zwrócić Twoją uwagę na tą konkretną sytuację.

Całkiem możliwe, że kolejnej nocy przyśni Ci się inny sen w tym samym temacie. Będzie to okazja do uzupełnienia swoich przemyśleń i odkrycia nowych rzeczy. Niektóre sny będą się pojawiać tak długo, aż nie rozwiążesz danego problemu (mogą się nam śnić dzień w dzień nawet przez kilka lat!).

Staraj się nie nadinterpretować, nie naciągać, nie domyślać się. Wszystkie swoje spostrzeżenia traktuj jako możliwość, nie jako fakt. Pamiętaj, że najcenniejsze są pierwsze skojarzenia. Czasami po prostu rozumiesz znaczenie snu i nie ma tam miejsca na wątpliwości. Słuchaj swojej intuicji, istnieje duża szansa, że ona podpowie Ci czego dotyczy Twój sen. I najważniejsze - wszystko, co zanotujesz w swoim senniku sprawdzaj w swoim życiu codziennym. W ten sposób nauczysz się "tłumaczyć" język snów i odczytywać znaczenie snów za pomocą sytuacji, które Ci się przydarzają w ciągu dnia.

4 fakty na temat snów:

  • Śnimy 3-5 snów na noc;
  • Każdy sen trwa od 5 do 20 minut;
  • 95% jest zapominanych do momentu wyjścia z łóżka;
  • Najbardziej powszechne tematy snów to szkoła, uciekanie przed kimś, doświadczenia seksualne, spadanie i spóźnianie się.

Przywróć sen do życia

Jeśli jesteś gotowy na coś więcej, jest jeszcze jedna rzecz, którą możesz zrobić w ramach pracy ze swoim sennikiem. Fritz Perls, twórca terapii Gestalt twierdził, że interpretacja snów uniemożliwia nam odkrycie osobistego znaczenia tego, co nam się śni.

W swojej pracy stosował inne podejście. Nie rozmawiał o snach ze swoimi klientami, on je przywracał do życia. Ożywiał je. Stosował psychodramę jako sposób na przywracanie równowagi psychicznej i odzyskiwanie zasobów śniącego. Nie będę proponował Ci tutaj terapeutycznej metody odgrywania snów jak w teatrze - jeśli chcesz tego wypróbować to polecam Ci wybrać się do terapeuty Gestalt. Zaproponuję Ci jednak prostszą wersję ożywiania snów, która również może być dla Ciebie niezwykle interesującym doświadczeniem.

Ożywianie snu:

1. Wybierz sen, nad którym chcesz popracować.

2. Opowiedz o nim na głos, w czasie teraźniejszym. Tak, jak byś go doświadczał tu i teraz. Przykład: “Idę teraz ciemną uliczką i czuję strach. Widzę fioletowe chmury górujące nad miastem. Nagle zza rogu wyskakuje postać, chyba osoba przebrana za pluszowego królika, słodko uśmiechniętego. Czuję zdziwienie, ale też dziwny spokój…”. Zrób to powoli i bardzo uważnie.

3. Zwróć uwagę jak się czujesz na każdym etapie swojego snu. Twoje emocje są kluczem do zrozumienia tego, co oznacza sen i jaki jest jego cel. To ćwiczenie pozwoli Ci doświadczyć wszystkich uczuć, które pojawiły się w trakcie snu.

4. Gdy już to zrobisz, zapisz swoje wrażenia w senniku. Czy pojawiły się jakieś nowe spostrzeżenia? Co odczułeś? Jakie to było dla Ciebie doświadczenie?

Wszystkie spostrzeżenia zapisz w swoim senniku.

Zgłębianie znaczenia swoich snów to niezwykła przygoda. To podróż wgłąb siebie. To zaglądanie w miejsca, które nigdy wcześniej nie były dla Ciebie dostępne. Dzięki pracy ze snami możesz się wiele nauczyć o sobie. Zachęcam Cię do prowadzenia swojego sennika, nawet jeśli nie będziesz robić tego każdego dnia. Możesz zapisywać wszystkie sny, możesz też brać pod uwagę tylko te, które mają dla Ciebie szczególne znaczenie. Im bardziej emocjonalnie intensywny sen, tym ważniejsze, abyś się nad nim pochylił.

Podziel się w komentarzach swoimi przemyśleniami. O czym śnisz? Co Twoje sny mówią o Tobie i Twoim życiu? Jak opisane w tym artykule metody pozwoliły Ci zrozumieć znaczenie swoich snów? Jestem niezmiernie ciekawy jak Twoja podświadomość komunikuje się z Tobą gdy wybierasz się do krainy snów.

Śnij dobrze!