Mapa nie jest terenem
Czy wiesz, że świat na jaki patrzysz nie jest w rzeczywistości taki jakim go widzisz? To, o czym dzisiaj przeczytasz jest ogromnie ważne, jeśli chcesz wejść na kolejny poziom rozwoju osobistego.
Jedno z głównych założeń NLP zakłada, że każdy człowiek ma swoją mapę rzeczywistości, która tak naprawdę tą rzeczywistością nie jest. Poznanie tej koncepcji da Ci wielkie możliwości rozwoju. Zaczniesz zupełnie inaczej patrzeć na otaczający Cię świat i na relacje z innymi ludźmi.
Ludzie orientują się według własnych map poznawczych, czyli osobistego modelu świata, a nie świata jako takiego. - Alfred Korzybski
Czym jest mapa rzeczywistości? To nic innego jak umysłowe odzwierciedlenie otaczającego Cię świata. Nie patrzysz na świat jaki jest obiektywnie w rzeczywistości, ale poprzez zestaw filtrów, doświadczeń, zmysłów, przekonań i wartości. To one stanowią Twoją unikalną, subiektywną mapę. Poznanie obiektywnego świata jest niemożliwe, nie pozwala nam na to sposób w jaki skonstruowany jest nasz umysł. Jest on zmuszony do wybierania informacji spośród ogromnej liczby bodźców. I każdy człowiek ma jakiś konkretny algorytm, według którego są dobierane te najważniejsze informacje.
Jak widzisz na rysunku poniżej, między Tobą a rzeczywistością znajdują się jeszcze filtry. Ty widzisz rzeczywistość, która jest już przefiltrowana- wszystkie bodźce ze świata zewnętrznego są starannie przeselekcjonowane.
W momencie, gdy to zrozumiesz, okazuje się, że każdy człowiek ma inną mapę świata. W końcu każda osoba na Ziemi ma inne doświadczenia życiowe, różne przekonania, odmienne wartości i oczekiwania. Interpretacja tej samej informacji może być całkowicie odmienna u różnych ludzi.
Nie ma jednej obiektywnej racji. Każdy ma rację w swojej mapie świata.
Teraz parę przykładów, które pozwolą Ci lepiej poczuć tę koncepcję. Na początek weźmy znaczek na listy. Czym jest dla Ciebie taki znaczek? Co oznacza dla Ciebie to słowo? Dla pasjonata filatelistyki słowo "znaczek" ma prawdopodobnie bardzo emocjonalne znaczenie. Może to być nawet jedno z najważniejszych słów w jego życiu! Dla kogoś innego słowo "znaczek" może oznaczać nic niewart kawałek papieru. Obie osoby mają inne mapy świata i tej drugiej osobie może być trudno zrozumieć mapę filatelisty. Mogliby się spierać, czy znaczki są fajne czy nie- ale jaki by to miało sens?
Inny przykład. Czy zdarzyło Ci się kiedyś, że Twój rozmówca usłyszał coś zupełnie innego niż miałeś na myśli? Mi się to przytrafiło wiele razy i nigdy nie mogłem zrozumieć dlaczego tak się dzieje. Okazuje się, że ten sam komunikat może mieć zupełnie inne znaczenie dla różnych osób. U jednej osoby słowo "miłość" może wywoływać rozmarzenie a u innej ból i negatywne emocje. Dlatego zawsze dobieraj swój komunikat starannie i bierz pod uwagę mapę rzeczywistości Twojego rozmówcy.
Kolejna sytuacja. Z powodu mgły odwołany zostaje samolot powrotny z Hiszpanii do Polski. Co się dzieje na lotnisku? Kilkanaście osób skacze z radości, bo mają dodatkowy dzień do wykorzystania w tym pięknym kraju. Kilka osób jest zupełnie obojętna- dla nich w sumie nic złego się nie stało, ale tutaj też nie mają za bardzo co robić. Inna grupa ludzi jest zrozpaczona, muszą koniecznie być jeszcze dzisiaj w Polsce. Jeszcze inne osoby są z kolei rozwścieczone- przytrafiło im się to już drugi raz. Różni ludzie, różne mapy, różne reakcje.
Mapy w praktyce
Myślę, że już widzisz w czym rzecz. Teraz pytanie- jak to możesz wykorzystać?
Możesz zdać sobie sprawę z tego, że to jak żyjesz i czy żyje Ci się dobrze zależy tylko od tego, jaką masz mapę rzeczywistości. Widzisz, ludzie nie są szczęśliwi dlatego, że przytrafiają im się w życiu same dobre rzeczy. Tak samo inni ludzie nie są cały czas przygnębieni dlatego, że ciągle trafiają na rzeczy frustrujące, smutne i bolesne. Dzieje się tak dlatego, że i jedni i drudzy w odpowiedni sposób filtrują rzeczywistość.
Jeśli będziesz mieć przekonanie, że świat to złe i smutne miejsce, to właśnie tak się będziesz czuć cały czas. Właśnie tak będziesz odbierać rzeczywistość.
Zmiana przekonań czy zmiana sposobu patrzenia na Twoje doświadczenia pozwolą Ci zupełnie inaczej filtrować rzeczywistość. NLP dostarcza wiele narzędzi, dzięki którym będziesz mógł tego dokonać.
Założenie, że mapa nie jest terenem daje bardzo dużo w świecie relacji z innymi ludźmi. Teraz zanim ocenisz czyjeś zachowanie będziesz rozumieć, że wynika ono z odmiennej mapy rzeczywistości tej osoby. Gdy będziesz chciał stworzyć silną więź z inną osobą, poznaj najpierw jej mapę a następnie postaraj się w nią wczuć. Zrozumiesz wtedy jej emocje, potrzeby, zachowania czy doświadczenia.
Możesz również zrozumieć, że udowadnianie swojej racji nie ma najmniejszego sensu. Kiedyś raz na jakiś czas miałem okazję kłócić się z ludźmi o to kto ma rację. Próbowałem pokazać im racjonalne argumenty, nie mogłem się nadziwić, że oni są w tak dużym błędzie. To tak jakbym ja posiadał mapę Poznania, mój rozmówca zaś mapę Warszawy i byśmy się spierali czy ulica Zielona jest na północy czy na południu mapy. Pomyśl, ile energii Ty straciłeś w swoim życiu na takie kłótnie.
Teraz, gdy już wiesz, że każdy ma swoją mapę świata i patrzy na rzeczywistość przez jej pryzmat, rozumiesz, że nie ma jednej obiektywnej racji. Każdy ma rację w swoim świecie i należy tę rację szanować. Można przecież powiedzieć tak- ok, na mojej mapie ulica Zielona jest na południu, a na Twojej na północy.
Pamiętaj, map rzeczywistości jest tyle ilu jest na świecie ludzi. Spraw, aby Twoja mapa była jak najbardziej korzystna dla Ciebie oraz szanuj mapy innych ludzi, nie narzucając im swojej.