Jak czytać w myślach patrząc w oczy
Czy wiesz, że ruchy gałek ocznych mówią o tym czy w danej chwili myślisz obrazami, dźwiękami czy odczuciami? Wzrokowe wskazówki systemów reprezentacji to model tego...
Czy wiesz, że ruchy gałek ocznych mówią o tym czy w danej chwili myślisz obrazami, dźwiękami czy odczuciami? Wzrokowe wskazówki systemów reprezentacji to model tego, w jaki sposób człowiek uzyskuje dostęp do określonego rodzaju informacji, która jest zapisana gdzieś w podświadomości.
To założenie, rozwinięte przez twórców NLP opiera się na wiedzy, że informacje powiązane z konkretnymi zmysłami są przechowywane w różnych obszarach naszego mózgu. Obserwując oczy drugiej osoby jesteś wstanie całkiem trafnie określić, co w danej chwili dzieje się w jej głowie!
Być może miałeś okazję kiedyś zauważyć, że ludzie podczas rozmowy z Tobą patrzą się w różne strony. Pewnie byłeś przekonany, że te spojrzenia są albo przypadkowe, albo akurat coś odciągnęło ich uwagę.
Wiele razy mogło rzeczywiście tak być, jednak w większości przypadków prawdopodobnie ta osoba próbowała uzyskać dostęp do jakiejś informacji, sięgając do pamięci, wyobrażając sobie obraz lub mówiąc do siebie dialogiem wewnętrznym.
Czasami ludzie opowiadając o swoich ostatnich wakacjach patrzą w górę i swoje lewo. Osoba wykonująca taki ruch gałkami ocznymi nie jest tego świadoma, gdyż jest to po prostu odruch. Patrząc w ten sposób ułatwia sobie przypomnienie tego, jak na przykład wyglądały piramidy w Egipcie.
Innym razem ktoś chcąc sobie przypomnieć wypowiedź innej osoby, patrzy w dół i swoją lewą stronę. Taka osoba uzyskuje właśnie dostęp do informacji zapisanej jako dialog wewnętrzny, który jest po prostu dźwiękową formą wspomnienia.
Wiedza na temat tego który kierunek spojrzenia oznacza jaki rodzaj informacji pozwala Ci odkryć co w danej chwili dzieje się w umyśle drugiej osoby. W pewnym sensie jest to czytanie w myślach – oczywiście nie jesteś wstanie się dowiedzieć o czym dokładnie ta osoba myśli, ale wiedza o tym czy jest to obraz, dźwięk czy odczucie daje Ci już ogromne możliwości.
Jak to działa?
Znaczna większość informacji, które otrzymujemy od świata zewnętrznego jest przechowywana przez naszą podświadomość. W momencie gdy chcemy uzyskać dostęp do tej kopalni zasobów musimy ją stamtąd „przenieść” do naszej świadomości. Wzrokowe wskazówki systemów reprezentacji mówią o tym, w jaki sposób większość ludzi sięga po te informacje. Jest to oczywiście generalizacja, która nie jest prawdziwa dla wszystkich ludzi na świecie – jednak zaskakująco często ten model zgadza się z tym co mamy okazję doświadczyć.
Proces uzyskiwania dostępu do informacji zachodzi albo poprzez krótkie spojrzenie w konkretnym kierunku, albo poprzez patrzenie się tam przez dłuższą chwilę, zastanawiając się nad odpowiedzią. Warto pamiętać, że to nie jest tak, że to spojrzenie musi zajść aby osoba uzyskała na przykład dostęp do określonego wspomnienia – to jest tylko i wyłącznie podświadome ułatwienie dla mózgu.
Poniżej znajduje się diagram, który mówi o tym, w którym kierunku ludzie patrzą aby uzyskać dostęp do danego rodzaju informacji. Kierunki odpowiadają sytuacji, w której Ty patrzysz oczy osoby znajdującej się naprzeciwko Ciebie.
Czy zawsze tak się dzieje?
Jak już wcześniej wspomniałem, powyższy diagram jest generalizacją, co oznacza, że nie zawsze będzie dokładnie tak. Jednak nawet jeśli jakaś osoba patrzy w innych kierunkach niż na diagramie to wzrokowe wskazówki systemów reprezentacji będą dla niej stałe. Czyli na przykład patrząc w swoje lewo przy dźwiękach tworzonych następnym razem, gdy będzie chciała uzyskać dostęp do tego samego typu informacji, najprawdopodobniej spojrzy się w tym samym kierunku – będzie to robić konsekwentnie.
Kierunki mogą się również różnić u osób leworęcznych – wtedy to co po lewej, zazwyczaj znajduje się po prawej stronie. Pamiętaj, że nie możesz brać tego jako pewnik, zawsze uważnie obserwuj osobę, która znajduje się naprzeciwko Ciebie.
Daleki byłbym również od używania tego modelu do rozpoznawania, czy dana osoba kłamie. Spotkałem się z ludźmi wykorzystującymi wzrokowe wskazówki systemów reprezentacji właśnie w tym celu. Wierzą oni, że gdy po zadaniu pytania „co robiłeś tydzień temu o tej porze” osoba szukając odpowiedzi patrzy w jej prawą stronę i do góry to kłamie, ponieważ tworzy obraz a nie przypomina go sobie.
Ta interpretacja jednak może być daleka od prawdy. Dlaczego?
Otóż czasami pewne wspomnienia mamy zamazane i wspomagamy się tworzonymi obrazami. Czasami też gdy kogoś zapytasz o to jak brzmi głos jego najlepszego przyjaciela, najpierw spojrzy się w górę tworząc obraz przyjaciela, a dopiero potem w dół tworząc dźwięk jego głosu. Trzeba wziąć pod uwagę bardzo wiele różnych możliwości, dlatego nigdy nie możesz być w 100% pewny swojej interpretacji.
Czas na eksperyment!
Przewidując, że zapewne będziesz chciał sprawdzić to w praktyce, przygotowałem dla Ciebie kilka pytań, które pozwolą Ci przetestować ten model na innej osobie. Do każdej wskazówki znajdziesz trzy pytania, które korespondują z danym rodzajem informacji. Gdy już namówisz kogoś na taki eksperyment, w żadnym wypadku nie mów tej osobie nic o oczach ani o tym co jest tak naprawdę przedmiotem tego „badania”. Powiedz po prostu, że chcesz jej zadać kilka pytań.
Obrazy przypominane:
- Jakiego koloru są ściany w Twoim pokoju?
- Co widzisz gdy stoisz na przystanku tramwajowym?
- Jakiego koloru miałeś wczoraj koszulkę?
Obrazy tworzone:
- Jak wyglądałby Twój pokój z różowymi kropkami na ścianie?
- Jak wyglądałby słoń skrzyżowany z tygrysem?
- Wyobraź sobie zielony kwadrat w czerwonym trójkącie.
Dźwięki przypominane:
- Jaki dźwięk wydają drzwi od Twojego pokoju, gdy trzasną?
- Jaki masz dzwonek w telefonie?
- Jak brzmi głos najbliższej Ci osoby?
Dźwięki tworzone:
- Jak brzmiałoby radio pod wodą?
- Jaki dźwięk wydawałby ptak upity alkoholem?
- Jak brzmiałby krzyk 1000 osób na raz?
Kinestetyka (odczucia):
- Jakie odczucia wywołuje trzymanie w dłoni śnieżki?
- Jak to jest zanurzyć się w gorącej wannie pełnej wody?
- Co czujesz gdy dotykasz papieru ściernego?
Dialog wewnętrzny:
- Co mówisz do siebie, gdy coś Ci nie wychodzi?
- Jakim tonem głosu do siebie mówisz?
- Powiedz do siebie w myślach coś miłego.
Zadawaj te pytania raczej komuś niż sobie samemu, bo patrzenie w określone strony przy uzyskiwaniu dostępu do informacji jest procesem podświadomym. Jeśli zadasz sobie te pytania myśląc jednocześnie o tym gdzie patrzysz, zakłócisz ten proces. Najlepiej zadaj te pytania osobie, które nie zna NLP. Robiąc z taką osobą to ćwiczenie, nie mów jej na czym to polega dopóki nie skończysz zadawania pytań.
Ważne jest abyś wyćwiczył umiejętność dostrzegania nawet najdrobniejszych spojrzeń, bo czasami trwają one ułamki sekund. Musisz być bardzo uważny i z koncentracją obserwować co się dzieje na twarzy drugiej osoby.
Jeśli osoba, której zadajesz pytania daje Ci odpowiedzi szybko nie patrząc się nigdzie na boki, warto jest ją dopytać – zadać dokładniejsze pytania, które zmuszą tą osobę do myślenia. Na przykład „a na jaki kolor były ściany pomalowane przed remontem? A jaki kolor mają ściany w piwnicy?”, lub „A gdyby tą krzyżówkę słonia i tygrysa skrzyżować jeszcze z wężem, to jak by to wyglądało?” Kombinuj i baw się tym :) Coraz bardziej szczegółowe pytania sprawią, że wzrok tej osoby w końcu gdzieś ucieknie.
Gdy ja z takim zestawem pytań postanowiłem przetestować ten model na kilku osobach, w większości przypadków zgadzały się aż 4 opcje na 6. Byłem bardzo pozytywnie zaskoczony tym wynikiem, gdyż wcześniej nie byłem pewien czy ma to szansę wypalić. Teraz obserwując ludzi gdy zadaję im pytania (już nie w kontekście eksperymentowania, ale po prostu w normalnych rozmowach) często zauważam jak nieświadomie wzrok im ucieka podczas szukania odpowiedzi i najczęściej zgadza się z tym co widzisz powyżej.
Patrz ludziom w oczy :)
Gdzie Ci się przyda zwracanie uwagi na wzrokowe wskazówki systemów reprezentacji?
- przy rozpoznawaniu czy dana osoba myśli obrazami, dźwiękami czy odczuciami, co pozwala Ci na lepszą komunikację i budowanie dobrego raportu (poprzez używanie języka zmysłów, mówiąc na przykład „Zobacz, to jest jasne jak słońce!”),
- podczas odnoszenia się za pomocą gestów do miejsc w przestrzeni, w które ta osoba patrzy gdy uzyskuje dostęp do informacji (np. „Gdy byłeś na tych wakacjach, czy…” i wskazujesz dłonią miejsce, w które ta osoba patrzyła przypominając sobie swoje wakacje),
- jako ciekawostka, pokazując innym niesamowite działanie naszego umysłu.
Odkrywaj i baw się tym, sam sprawdzając na ile ma to odzwierciedlenie w rzeczywistości. Zastanów się gdzie jeszcze może Ci się to przydać i korzystaj z tego jak najwięcej!